Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku to dokument inicjujący postępowanie spadkowe. Powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące spadkodawcy, spadkobierców oraz samego spadku. W jednym wniosku można zawrzeć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po kilku spadkodawcach, co jest praktycznym rozwiązaniem szczególnie gdy spadkodawcy byli ze sobą w związku pokrewieństwa lub byli małżonkami. Złożenie jednego wniosku ułatwia przeprowadzenie zbiorczego postępowania, co może być mniej czasochłonne i mniej skomplikowane proceduralnie.

Poniżej znajduje się lista najważniejszych elementów, które mogą okazać się niezbędne w procesie stwierdzenia nabycia spadku:

1. Odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy – jest to dokument potwierdzający śmierć spadkodawcy. Można go uzyskać w Urzędzie Stanu Cywilnego. Szczegółowe informacje dotyczące uzyskania tego dokumentu znajdują się na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-odpis-aktu-stanu-cywilnego-urodzenia-malzenstwa-zgonu
2. Odpisy skrócone aktów urodzenia spadkobierców – są to dokumenty potwierdzające tożsamość i pokrewieństwo spadkobierców. Zasady ich uzyskania są analogiczne jak w przypadku odpisu skróconego aktu zgonu – szczegóły na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-odpis-aktu-stanu-cywilnego-urodzenia-malzenstwa-zgonu
3. Odpisy skrócone aktów małżeństwa spadkobierców – w przypadku, gdy spadkobiercy zmienili nazwisko po zawarciu związku małżeńskiego, należy przedstawić odpis aktu małżeństwa, aby udowodnić zmianę nazwiska. Szczegóły na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-odpis-aktu-stanu-cywilnego-urodzenia-malzenstwa-zgonu
4. Testament (jeśli istnieje) – jeśli spadkodawca sporządził testament, należy go załączyć do wniosku. W przypadku istnienia więcej niż jednego testamentu, należy przedstawić wszystkie znane testamenty.
5. Oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – jeżeli spadkobiercy składali takie oświadczenia przed notariuszem lub w sądzie, należy je załączyć do wniosku.
6. Informacje o długach spadkowych – dokumenty dotyczące ewentualnych długów pozostawionych przez spadkodawcę, które mogą mieć wpływ na decyzję sądu o podziale spadku. Mogą być pomocne, ale nie są obowiązkowe. Jeśli jednak spadkobiercy wiedzą o istniejących długach spadkowych, mogą poinformować sąd o ich istnieniu. Ma to znaczenie, ponieważ długi są częścią masy spadkowej i mogą wpływać na decyzje spadkobierców dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku.
7. Dowody na stan zdrowia spadkodawcy – może mieć znaczenie na różnych etapach postępowania spadkowego, zwłaszcza jeśli wpływa na jego zdolność do czynności prawnych, a także na interpretację testamentu oraz sporne kwestie dotyczące dziedziczenia. Jeśli spadkodawca był w momencie śmierci niezdolny do czynności prawnych (np. ze względu na chorobę psychiczną), może to wpłynąć na legalność testamentu lub przyszłe postanowienia spadkowe. W razie potrzeby, należy zgromadzić odpowiednie dokumenty medyczne i opinie, aby wesprzeć lub wyjaśnić kwestie związane ze zdrowiem spadkodawcy.
8. Świadkowie – lista osób, które mogą poświadczyć okoliczności istotne dla sprawy spadkowej, np. o istnieniu testamentu czy relacjach rodzinnych spadkodawcy. Jeśli testament został sporządzony w obecności świadków, ci świadkowie mogą być wezwani do potwierdzenia autentyczności i zgodności z intencjami spadkodawcy.
9. Opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku – jest to podstawowa opłata, którą należy uiścić przy składaniu wniosku. Obecnie wynosi ona 100 zł od każdego spadkodawcy, za którego dokonuje się stwierdzenia nabycia spadku. Kwotę tę należy wpłacić na rachunek bankowy sądu, do którego składany jest wniosek, lub bezpośrednio w kasie sądu.
10. Opłata skarbowa za wpis do Rejestru Spadkowego – obecnie wynosi 5 zł. Opłatę należy uiścić poprzez dokonanie przelewu na rachunek bankowy sądu lub w kasie sądu. Opłata wynosi 5 zł jeżeli wniosek dotyczy jednej osoby zmarłej. Jeżeli wniosek dotyczy dwóch osób zmarłych – 10 zł itd.
11. Wynagrodzenie pełnomocnika – w przypadku zatrudnienia adwokata do prowadzenia sprawy spadkowej, należy liczyć się z dodatkowymi kosztami związanymi z jego wynagrodzeniem. Stawki honorariów są ustalane indywidualnie i mogą zależeć od skomplikowania sprawy oraz umowy między klientem a pełnomocnikiem.
12. Opłata skarbowa od pełnomocnictwa – jeżeli w trakcie postępowania spadkowego strona ustanowi pełnomocnika, należy uiścić opłatę skarbową za złożenie pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Opłatę tę należy wpłacić na rachunek urzędu miasta/gminy, właściwego dla sądu, w którym toczy się postępowanie.
13. Inne późniejsze ewentualne opłaty – przykładowo opłata za mediację, koszty biegłych sądowych, czy inne opłaty związane z prowadzeniem postępowania spadkowego.

Przygotowanie powyższych dokumentów i dowodów pomoże w skutecznym przeprowadzeniu sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, zapewniając kompleksowy obraz sytuacji i wspierając roszczenia stron.

Podczas składania wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, istotne jest odpowiednie zidentyfikowanie wszystkich elementów wymaganych do prawidłowego przeprowadzenia procedury. Wnioskodawca musi przedstawić kompletną dokumentację i informacje potrzebne do ustalenia dziedziczenia po zmarłym spadkodawcy. Proces ten obejmuje kilka kluczowych kroków, które należy podjąć na wstępie:

1. Wybór odpowiedniego trybu stwierdzenia nabycia spadku – w zależności od okoliczności, można wybrać różne formy stwierdzenia nabycia spadku, takie jak postępowanie notarialne, sądowe lub akt notarialny potwierdzający stwierdzenie nabycia spadku.Każdy z tych trybów może mieć różne konsekwencje prawne i proceduralne, dlatego należy dokładnie rozważyć, który jest najbardziej odpowiedni w danym przypadku.
2. Określenie spadkodawcy oraz spadkobierców i ich udziałów – w pierwszej kolejności należy zidentyfikować wszystkich potencjalnych spadkobierców i ich udziały w spadku. Jeśli spadkodawca nie pozostawił testamentu lub umowy spadkowej, majątek spadkowy będzie podlegał podziałowi na podstawie ustawowych zasad dziedziczenia.Dziedziczenie ustawowe przysługuje osobom, które są spokrewnione ze spadkodawcą w określonym stopniu pokrewieństwa. Stopień pokrewieństwa należy udowodnić odpowiednimi dokumentami.

 Zgodnie z polskim prawem, spadkobiercami ustawowymi mogą być:

– krewni w linii prostej: czyli dzieci, wnuki, prawnuki oraz rodzice, dziadkowie, pradziadkowie spadkodawcy.

– krewni w linii bocznej: czyli rodzeństwo spadkodawcy, ich dzieci (siostrzeńcy i bratankowie), oraz ich potomkowie.

– małżonek spadkodawcy: który ma prawo do dziedziczenia po zmarłym małżonku bez względu na obecność innych spadkobierców.

– gmina – dziedziczy majątek osoby zmarłej, gdy nie ma innych spadkobierców i nie został spisany testament.

• Okoliczności faktyczne – Opis okoliczności związanych ze śmiercią spadkodawcy, w tym data i miejsce zgonu. Informacje dotyczące spadkodawcy, takie jak miejsce jego ostatniego zamieszkania, stan cywilny, czy istnienie testamentu.

4. Dowody na nabycie spadku – wniosek powinien zawierać kompletną dokumentację, taką jak akt zgonu spadkodawcy, świadectwo dziedziczenia, ewentualne testamenty lub umowy spadkowe. Jeśli istnieje testament, należy zidentyfikować jego treść i określić, czy jest on ważny zgodnie z przepisami prawa.Dodatkowo, należy przedstawić wszelkie inne dokumenty potwierdzające składniki majątkowe spadku, szczególnie czy wchodzą w jego skład nieruchomości czy nieruchomości rolne.
5. Zabezpieczenie majątku spadkowego – aby zapewnić ochronę majątku spadkowego, można złożyć wniosek o zabezpieczenie, aby tymczasowo uregulować kwestie zarządzania majątkiem do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy.Sąd może na tym etapie wydać postanowienie zabezpieczające, które będzie obowiązywać do czasu wydania ostatecznego wyroku.
6. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ostateczne rozstrzygnięcie sądu w formie postanowienia stwierdzającego nabycie spadku powinno zawierać szczegółowe ustalenia co do spadkobierców, ich udziałów oraz ewentualnych postanowień dotyczących zabezpieczenia majątku spadkowego.

Proces stwierdzenia nabycia spadku wymaga staranności i precyzyjnego przygotowania dokumentacji oraz dowodów. Wnioskodawca powinien również być świadomy konsekwencji prawnych oraz finansowych związanych z każdym etapem postępowania.